Er zijn twee zaken waarvoor een controlesysteem noodzakelijk is, te weten:
* Door middel van het systeem kan men afwijkingen ontdekken en waar nodig corrigeren of herstellen.
* Het systeem geeft informatie dat nodig is voor het aantonen dat is voldaan aan de normen via verificatie procedures.
Het mooiste is een continue controle van de CCP’s van het HACCP systeem. Bepaalde afwijkingen treden geleidelijk op, andere ineens. Voorbeelden deze laatste risico’s zijn metaaldetectie in voedsel en het detecteren van verpakkingsfouten voordat deze verpakkingen worden gevuld. Tot op heden heeft men met geleidelijk optredende risico’s volstaan met controle via steekproeven. In de farmaceutische industrie is men echter met behulp van programmering met behulp van de computer met software zoals “Lab View” heel ver met het continue meten, bijsturen en registreren van geleidelijk optredende afwijkingen in continue processen. Een aantal controles zullen altijd steekproefsgewijs uitgevoerd moeten worden. Hierbij valt te denken aan een visuele controle die uitgevoerd wordt na bijvoorbeeld het schoonmaken van een machine.
Controle procedures kennen een vaste structuur, te weten:
* Doel van de procedure (waarom)
* Uitvoering van de controle (hoe)
* Frequentie van de controle (hoe vaak)
* Wie voert de controle uit
* Wat is de bevoegdheid van de controleur en daaraan gekoppeld
* Welke verantwoordelijkheden heeft de controleur.
Uiteraard zullen de zaken rond de controles deel uitmaken van de taak- en functie beschrijving van de controleur.