IP aanduiding en verwisselen van schroefpatronen?
IP 22 aanrakingsveilig
Ook onderstaande vraag heeft te maken met IP aanduidingen.
Vraag
Ons bedrijf werkt met een vier ploegendienst. Het is wenselijk dat een productiemedewerker, bij afwezigheid van een elektromonteur, af en toe een smeltpatroon vervangt, een machine reset of een installatieautomaat opnieuw inschakelt.
Op het eerste gezicht is het antwoord: ja dat mag. NEN 3140 geeft immers aan dat een voldoend onderricht persoon werkzaamheden, met een beperkte omvang en een beperkt risico uit mag voeren.
Nadat we de verschillende schakel- en besturingskasten, waarin zich de zekeringen, installatieautomaten, e.d. bevinden bekeken hebben, bleek het antwoord: nee.
1. De meeste schakel- en besturingskasten bleken niet aanrakingsveilig te zijn; IP22. Met andere woorden, in de omgeving van een zekering, een installatieautomaat, e.d. bevonden zich onder spanning staande delen. Dit heeft meteen tot gevolg dat een voldoend onderrichte persoon deze (eenvoudige) werkzaamheden niet mag verrichten.
2. Bovendien moet bij het vervangen van een schroefpatroon dit deel eerst spanningsloos worden gemaakt. Per schroefpatroon was er geen schakelaar aangebracht. De hoofdschakelaar zat in de deur van de kast... maar die staat dan al wagenwijd open. Deze constructie heeft in de praktijk meestal tot gevolg dat schroefpatronen worden verwisselt terwijl de spanning er nog op staat. Deze problematiek is overigens bij de Nederlandse industrie meer regel dan uitzondering.
Wat nu?
We kunnen twee kanten op. Of, de productiemedewerker omscholen tot elektromonteur hetgeen meestal niet voor de hand ligt, of de schakel- en besturingskasten aanrakingsveilig maken zodat ook een voldoend onderrichte persoon deze werkzaamheden mag uitvoeren.
Stel eisen aan het ontwerp van de installatie
Schakel- en besturingskasten zijn vaak zo ontworpen dat er in de omgeving van installatieautomaten, schroefpatronen, e.d. aanraakbare onder spanning staande delen aanwezig zijn. Dit (onveilige) ontwerp heeft meteen tot gevolg dat uitsluitend elektrotechnische personen werkzaamheden in deze kast mogen uitvoeren.
Is het de bedoeling dat ook niet elektrotechnici eenvoudige werkzaamheden moeten kunnen verrichten dan verdient het aanbeveling om bij nieuwbouw, bij uitbreiding van de installatie of revisie hieraan eisen te stellen. Eis van de installateur dat de kasten aanrakingsveilig worden ontworpen. Laat de installatie zodanig aanleggen dat ook een niet elektrotechnische persoon een schroefpatroon kan verwisselen, een installatieautomaat opnieuw kan inschakelen, iets mag resetten, etc.
Auteur: A. de Blaauw en drs. Richard Winter
