Vooral voor productie- en onderhoudsbedrijven is kennis van de manier waarop de aansprakelijkheid is geregeld zonder meer van belang. Dit geldt niet alleen voor het management, maar ook voor de mensen op de werkvloer. Voor de maatregelen ter voorkoming van claims zijn zij primair verantwoordelijk. Daarnaast is het ook voor de afhandeling van claims noodzakelijk dat zij op de hoogte zijn. Kennis kan een rol spelen bij de keuze van de verzekeringsmaatschappij en het soort polis. De regeling inzake productaansprakelijkheid van het Burgerlijk Wetboek is verderop te lezen. Op deze pagina een aantal verklaringen en een korte checklist met actiepunten voor het geval een claim zich aandient.
Wat is een product? Onder product wordt verstaan elke roerende zaak. Ook indien het product een bestanddeel is gaan vormen van een andere zaak blijft het een product. Ook de leverancier van producten van grondstoffen en onderdelen kan dus aansprakelijk zijn. Onder omstandigheden kunnen ook aannemers aansprakelijk gesteld worden voor ondeugdelijke bouwmaterialen. Producten van de bodem, veefokkerij, visserij en de jacht vallen -mits niet bewerkt- niet onder het begrip product. De richtlijn biedt weliswaar de mogelijkheid om deze producten onder de werking van de regeling te brengen, maar de Nederlandse wet heeft hiervan geen gebruik gemaakt.
Wie is producent? Als producent kan worden aangemerkt:
. De fabrikant van het eindproduct;
. De fabrikant van een onderdeel en de producent van een grondstof;
. Degene die zich als producent presenteert door op een product zijn naam, merk of ander onderscheidingsteken aan te brengen (een winkelier brengt een product onder zijn huismerk);
. De commerciële importeur van het product in de Europese Economische Ruimte;
. De leverancier, indien de naam van de producent niet kan worden vastgesteld, tenzij de leverancier binnen redelijke termijn meedeelt wie hem het product heeft geleverd.
Indien er meerdere producenten aan te wijzen zijn, zijn zij hoofdzakelijk aansprakelijk. De benadeelde kan zelf kiezen op wie hij zijn schade verhaald. Contractueel kunnen producenten dit onderling regelen.
Hoe kun je je verdedigen? De verweermiddelen zijn:
. De producent heeft het product niet in het verkeer gebracht;
. Aannemelijk is dat het gebrek niet bestond op het tijdstip waarop het product in het verkeer werd gebracht;
. Het product is noch vervaardigd voor de verkoop noch voor enige andere vorm van commerciële exploitatie;
. Het gebrek is een gevolg van het feit dat het product in overeenstemming is met dwingende overheidsvoorschriften;
. Op grond van wetenschappelijke of technische kennis op het tijdstip waarop het product in het verkeer is gebracht, was het onmiddellijk het gebrek te ontdekken;
. Het gebrek is te wijten aan het ontwerp van het product waarvan het een onderdeel vormt.
Wat kun je doen bij claims? . Overleg of er maatregelen genomen moeten worden om een hele serie producten terug te krijgen;
. Ga na wat uw bedrijf aan het product heeft gedaan: leverancier van een onderdeel of grondstof, vervaardiger van het eindproduct, importeur in de EG, eigen merk aanbrenger;
. Check de contracten. Kan de schade op een toeleverancier of afnemer worden verhaald?;
. Laat controleren of wellicht één van de uitzonderingen aan de orde is;
. Bij schade aan zaken: is er sprake geweest van gebruik daarvan in de privé sfeer en komt de schade boven het drempelbedrag?;
. Ga na wanneer het product in het verkeer is gebracht. Als dit meer dan tien jaar geleden is, kan de vordering vervallen zijn;
. Verwerk de gevolgen in de financiële verslaggeving. Als de claim in eerste instantie houdbaar lijkt: moet in de jaarrekening een voorziening of zelfs verplichting worden opgenomen?;
. Zie er op toe dat deskundige hulp wordt ingeschakeld en dring aan op een afweging in economische zin of het beter is de zaak juridisch uit te vechten of te schikken.