Hogedruk waterstraal techniek is de laatste decennia steeds meer in opkomst als effectieve reinigingsmethode. Het toepassingsgebied varieert van huishoudelijke schoonmaak tot reiniging van procesinstallaties. Steeds vaker worden geautomatiseerde systemen toegepast om reinigingswerk met water onder hoge druk uit te voeren, maar de aard van veel werkzaamheden vereist nog steeds een handmatige aanpak. Deze handmatige aanpak is niet zonder risico. Handmatige hogedrukreiniging wordt gezien als een risicovolle activiteit waarbij nog steeds regelmatig incidenten plaatsvinden.
Gebruik van hogedrukreinigings apparatuur De gebruiker van hogedrukreinigingstechniek heeft een zeer breed scala aan apparatuur tot zijn beschikking. Vandaag de dag wordt gewerkt met drukken die oplopen tot 3000 bar. De meest voorkomende hogedrukreinigers zijn die tot 250 bar. Deze worden voornamelijk ingezet bij schoonmaakwerkzaamheden. In deze klasse spelen naast de inslagkracht van water nog twee ander factoren een rol, de temperatuur van het water en (reinigings)toevoegingen aan het water.
Regelgeving op het gebied van hogedrukreiniging Slechts een deel van de gebruikte hogedrukreinigers valt in Nederland onder regelgeving. Alle apparatuur met een werkdruk hoger dan 250 bar wordt door de Nederlandse overheid als hogedrukreiniger beschouwt, en gebruikers daarvan dienen aan de Arbo-regelgeving te voldoen. Naast deze 250 bar wordt ook de opbrengst van de hogedrukinstallatie als bepalende factor genomen om installaties onder de noemer ‘hogedrukreiniger’ te laten vallen. Deze opbrengst wordt uitgedrukt in het product van de maximale werkdruk (in bar) en de hoeveelheid te verspuiten vloeistof*(liters per minuut). Wanneer dit product groter is dan 5000, valt een installatie onder de noemer ‘hogedrukreiniger’.
Nederland kent een stichting die de belangen vertegenwoordigd van bedrijven die zich professioneel met industriële reiniging bezig houden (Stichting Industriële Reiniging, SIR). Deze stichting schrijft regelgeving op diverse gebieden en onder andere op het gebied van hogedrukreiniging. Deze regelgeving wordt door de bij de SIR aangesloten bedrijven erkend als bindend.
Risico’s van hogedruk waterstraal techniek De waterstraal uit een hogedrukreiniger is een dunne, felle straal. Als deze straal indringt in lichaamsdelen geeft dit verwondingen die vergelijkbaar zijn met verwondingen door elektriciteit of een vuurwapen. Men dient er op bedacht te zijn dat de uiterlijke kenmerken van een hogedrukverwonding niets zeggen over het inwendige letsel dat is ontstaan. Al is er slaechts een kleine opening in de huid zichtbaar, het letsel dat onder de huid is ontstaan kan ongemerkt vele malen groter zijn.
De risico’s die verbonden zijn aan hogedrukverwondingen zijn tweeledig: allereerst wordt het weefsel door de kracht van de waterstraal beschadigd. Daarnaast dringen tezamen met het water bacteriën en lichaamsvreemde stoffen het lichaam binnen. Daarom dienen hogedrukverwondingen altijd te worden onderzocht door een deskundige arts. In Nederland hebben voornamelijk de academische ziekenhuizen ervaring met hogedrukverwondingen. Indien niet zorgvuldig met een hogedrukverwonding omgegaan wordt, bestaat de kans dat het getroffen lichaamsdeel geamputeerd dient te worden. De stichting Industriële Reiniging geeft zogenaamde hogedruk EHBO kaarten uit. Deze kaarten zijn bestemd om bij hogedrukinstallaties geplaatst te worden en bevatten informatie over eerste lijnshulpverlening bij hogedruk ongevallen.