Welke eisen kan een klant stellen?
Regelmatig komen er vragen binnen of men in het kader van de Europese richtlijnen verplicht is bepaalde normen toe te passen. Maar al te vaak stelt de klant, niet gehinderd door ter zake doende kennis, harde eisen op basis van richtlijnen. Dan blijkt een forse discussie te ontstaan, die niet zelden relaties schaadt. Daarom in het kort een schets van de stand van zaken met een voorbeeld hoe de zaak aangepakt kan worden.
Normen mogen worden toegepast in het kader van de Europese richtlijnen, het hoeft niet. Dit ongeacht het feit of het een nationale, Europese of geharmoniseerde Europese norm betreft. De fabrikant moet wel (voor de controlerende instantie aantoonbaar) zijn product laten voldoen aan de eisen van de Europese richtlijnen en nationale wetten die van toepassing zijn op zijn product. Hierbij zal een belangrijk deel van de nationale wetten de implementatie van de richtlijnen betreffen. Maar voor zaken waarvoor geen Europese richtlijnen bestaan, kunnen ook nationale wetten zijn. Ook voor nationale wetten geldt dat het gebruik van normen vrijwillig is, tenzij de wet ze voorschrijft. Wil de klant dat zijn product voldoet aan bepaalde normen, dan is het zaak dat deze overeenkomst onderdeel is van de verkoop overeenkomst / opdrachtbevestiging.
We kunnen ook de richtlijn productaansprakelijkheid. Naast de Europese (CE) richtlijnen kan een gebruiker een claim indienen als hij schade heeft ondervonden door een niet goed werkend product. Voor consumenten producten kan een ieder in de verkoop keten kan daarvoor worden aansprakelijk worden gesteld. Bij industriële producten is de fabrikant (of zijn Europese vertegenwoordiger) degene die aansprakelijk gesteld kan worden.
Zowel bij een vermeende overtreding van de Europese product richtlijnen als bij schade kan de zaak voor de rechter komen. Een rechter gaat echter het wiel niet uitvinden. Die start over het algemeen met te kijken wat in normen of normatieve documenten vastligt. Dat betekent ook dat goed moet worden vastgelegd welke weg wordt gekozen en waarom. Het is dus zaak dat de ondernemer inzicht kan geven dat zijn oplossing net zo goed of beter is dan het toepassen van een norm op dat gebied. Maar ook het toepassen van normen vrijwaart de ondernemer niet van problemen. Niet alle normen zijn van even goede kwaliteit. Een rechter kan dan ook oordelen dat de toegepaste norm onvoldoende garantie biedt en dat van de ondernemer verwacht mag worden dat deze zijn producten op een hoger veiligheidsniveau brengt. Met andere woorden, een ondernemer kan ook niet 100% blind varen op normen!
Het antwoord op de vraag is in principe dus eenvoudig. Zodra je echter verder kijkt kom je meer richtlijnen en normen tegen met wat jurisprudentie, die de problematiek voor een ondernemer een doolhof maken. In dit soort zaken kan een adviseur een belangrijke rol spelen. Zij kunnen eenmalig zaken goed uitzoeken en die kennis ter beschikking stellen van hun leden. Hierdoor kunnen die aan alle facetten van de wet voldoen zonder keer op keer gedwongen te zijn diepgaande onderzoeken te doen.
Ing. Willem Verwoerd
